Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2009

Ο Οθωμανικός Φόρος της Δεκάτης: Μήπως είχε δίκιο ο " πολίτης Ουέστον ” ; (μέρος 1ο)


Για να ξεκινήσουμε ας αναρωτηθούμε τί σημαίνει η δεκάτη. Είναι ένας φόρος που αντιστοιχεί στο ένα δέκατο επί του συνόλου της ετήσιας παραγωγής ενός αγαθού, συνήθως αγροτογεωργικού, μία πρακτική εξαιρετικά προσφιλής κατά τους οθωμανικούς χρόνους, όταν μάλιστα η εκμίσθωση του δικαιώματος είσπραξης φόρων από πλευράς κεντρικής κυβέρνησης προς τους τοπικούς άρχοντες ήταν πάγια πρακτική των οθωμανικών αρχών, κατά πολλούς δε μάλιστα, παράμετρος καταλυτική στην επιτάχυνση της αποσύνθεσης του Κράτους. Η φορολογική πολιτική των Οθωμανικών αρχών, σε μία λογική cost-benefit analysis, αντάλλαξε την χαοτική και υψηλού ρίσκου διαδικασία που προϋπέθετε η είσπραξη του φόρου από εντεταλμένους φοροεισπράκτορες της Υψηλής Πύλης μέσα στο αχανές μωσαϊκό της Άγριας Ανατολής, με ένα συγκεκριμένο ποσό άμεσα καταβλητέο από τους μισθωτές, οι οποίοι εφεξής αναλάμβαναν οι ίδιοι το δικαίωμα είσπραξης των φόρων, που τους εκχωρείτο για συγκεκριμένο χρόνο (ενίοτε και ισοβίως) μέσα από την διαδικασία της εκμίσθωσης.


Σαν αποτέλεσμα, η σχετιζόμενη με την μανία για πλουτισμό ιδιοτέλεια και πλεονεξία των μισθωτών, ανέβαζε τα φορολογικά άχθη των υπηκόων της Αυτοκρατορίας με τρόπο τέτοιο που, η κεντρική κυβέρνηση, αποσυντεθειμένη και εξαρτώμενη σε μεγάλο βαθμό από την παραδοσιακή αφοσίωση των ιδιωτικών στρατών μεγάλων οικογενειών, αδυνατούσε να ελέγξει. Είναι ίσως η πρώτη και με τις βαθύτερες ρίζες καταγεγραμμένη «διαπλοκή» στην ιστορία της μείζονος περιοχής του ελληνισμού μετά τους βυζαντινούς χρόνους. Το φαινόμενο αυτό διατηρείται μέχρι τις μέρες μας, με τους «προσωπικούς» διακανονισμούς με εφοριακούς που περιλαμβάνουν ανταλλαγή μαύρου χρήματος κατόπιν εκβιασμού καθώς και με το χρηματιστήριο των θέσεων όπου οι «καλές» καρέκλες στις «καλές» εφορίες έχουν και αλμυρές ταρίφες για όποιον θέλει να χτυπήσει τα καλά μπαξίσια και να πιάσει την καλή. Στην πράξη, λίγα έχουν αλλάξει στην Ελλάδα από τα Οθωμανικά χρόνια μέχρι σήμερα. Και η «δεκάτη των επιχειρήσεων» έρχεται για να μας συνδέσει με το παρελθόν ακόμα μία φορά.

Υπάρχει όμως μία θεμελιώδης διαφορά που προκαλεί ερωτηματικά: Για πρώτη φορά στα χρονικά και με επίκληση της κρισιμότητας της κατάστασης στην οποία ρίξανε το σύστημα, καλείται η αστική τάξη να συνεισφέρει «τον οβολόν» της, επωμιζόμενη έκτακτα φορολογικά άχθη που φτάνουν μέχρι και το δέκα τοις εκατό επί της κερδοφορίας των επιχειρήσεων (δεν έχει ξεκαθαριστεί αν θα είναι επί των ακαθάριστων ή στα κέρδη μετά φόρων και αποσβέσεων.) Αν δεν είναι αυτό περίεργο τότε τί είναι; Αν αυτό δεν προκαλεί στην ανάλυση ερωτηματικά τότε τί προκαλεί; Bρισκόμαστε μήπως μπροστά σε μία βραχύβια προοδευτική «αναδίπλωση» εν μέσω μίας ευρείας νεοφιλελεύθερης κίνησης που λόγω του ιστορικού της βάθους δεν είναι διακριτή; Ή μήπως είμαστε μπροστά σε μία νέα φάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης όπου αναθεωρούνται οι σχέσεις κράτους-κεφαλαίου μέσα σε εξοντωτικά διαλείμματα διάψευσης των ελπίδων του εργατικού κινήματος και συνέργειας του βαθέως κράτους του καπιταλισμού με τον δημόσιο κρατικό μηχανισμό και την ρυθμιστική του παρουσία στο διεθνές οικονομικο σύστημα;

Ας το κάνουμε λιανά. Οι τράπεζες δανείζονται με 1% επιτόκιο από την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα χρησιμοποιώντας για collateral ομόλογα του ελληνικού δημοσίου που αποδίδουν στη λήξη τους 4,5%. Αυτό είναι το πρώτο στοιχείο που παραμετροποιεί σε εύληπτα και απλά ελληνικά την κατακλείδα της προηγούμενης παραγράφου. Είναι η συνέργεια του βαθέως κράτους του καπιταλισμού με τον δημόσιο κρατικό μηχανισμό και την ρυθμιστική του παρουσία στο διεθνές οικονομικό σύστημα. Είναι η επιβεβαίωση του ρόλου του κράτους ως μεσίτη του Κεφαλαίου. Οι κοινωνικές παρενέργειες του ρολου αυτού είναι γνωστές και δεν νομίζω ότι χρειάζονται να αναλυθούν περισσότερο εδώ. Σχηματοποιούνται στο λαϊκιστικό για πολλούς ερώτημα, καίριο κατ’ άλλους, πού πήγαν τα 28 δισεκατομμύρια κύριε Καραμαλή (του σχεδίου Παπαθανασίου). Και η πιστωτική ασφυξία έκτοτε στην αγορά είναι πλήρως ανακόλουθη προς τον υπερτασικό ρυθμό της ενδοτραπεζικής κυκλοφορίας του χρήματος, φαινόμενο που σχηματοποιείται στην αντίφαση όλα τα λεφτά στις τράπεζες, (σε αντίθεση με το live and let die που εφαρμόστηκε στην Αμερική στην αρχή της κρίσης με την επιλογή να αφεθεί να καταρρεύσει η Lehman) και του τίποτα στην τσέπη του καταναλωτή -τουλάχιστον όχι με λιανική τραπεζική, όπως θα ήταν χρέος του κράτους να υποδείξει και να εξασφαλίσει, και χρέος των τραπεζών να ακολουθήσουν. Στο σημείο αυτό υπεισέρχονται οι αυτόματοι πολλαπλασιαστές για τους οποίους έχουμε ξαναμιλήσει:

"[...] σε αντίθεση με τους «αστάθμητους» πολλαπλασιαστές θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και μία σειρά άλλων, αυτοί που αναφέρονται αμιγώς στην λειτουργία της οικονομίας και ονομάζονται αυτόματοι πολλαπλασιαστές. Αυτοί σχηματικά ορίζονται ως η αλυσιδωτή αντίδραση που θα έχει στα δημοσιονομικά (έλειμμα, χρέος) η πτώση της οικονομικής δραστηριότητας και η συρρίκνωση του ΑΕΠ, με συνακόλουθες επιπτώσεις στα δημόσια έσοδα του Κράτους. Ρυθμοί ανάπτυξης πτωτικοί ή και αρνητικοί, θα έχουν συνέπεια την συρρίκνωση των φορολογικών εσόδων, ενώ η σκλήρυνση/ συντηρητικοποίηση της αγοράς εργασίας με το κύμα απολύσεων για τον «εξορθολογισμό» των εξόδων των επιχειρήσεων θα έχει ως αποτέλεσμα την συρρίκνωση των ασφαλιστικών εισφορών σε μία εποχή που τα ελειμματικά ταμεία καθιστούν πιθανό το ενδεχόμενο μίας στάσης πληρωμών."

Στην περίπτωση που μας ενδιαφέρει εδώ, στο κατά πόσο δηλαδή το κράτος θα μπορούσε να εξασφαλίσει ανεμπόδιστη ροή πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, ο προοδευτικά διογκούμενος ιδιωτικός δανεισμός θα είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση των τραπεζικών προβλέψεων για επισφάλειες κυρίως ως προς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και πιστωτικές κάρτες. Η αύξηση των προβλεπόμενων επισφαλειών θα είχε ως αποτέλεσμα την κάμψη των μεγεθών της εταιρικής κερδοφορίας, η κάμψη των μεγεθών της εταιρικής κερδοφορίας θα είχε ως αποτέλεσμα την απόσυρση του επενδυτικού ενδιαφέροντος από τις μετοχές, η πτώση των τιμών των μετοχών θα είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία διενέργειας αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, και χωρίς αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων οι τράπεζες δεν θα υπάρχουν την επαύριο της κρίσης.


Μέχρις εδώ, ακούγεται ίσως κάπως αντιφατική, θα έλεγε κανείς η διαπίστωση ότι, το Κράτος-Μεσίτης, ενώ όντως είναι κράτος μεσίτης προς τις τράπεζες, την ίδια στιγμή συμπεριφέρεται στις μεγάλες επιχειρήσεις σαν κράτος- Εισπράκτορας. Θα προσέθετα μάλιστα εγώ, ότι, αν η αντίφαση αυτή ευσταθούσε, τότε θα εξηγείτο εύκολα από το γεγονός ότι το Κράτος-Μεσίτης είναι το συντηρητικό, νεοφιλελεύθερο κράτος του αποτυχημένου «κοινωνικού-κέντρου», ενώ το κράτος Φοροεισπράκτορας των Επιχειρήσεων, είναι το προοδευτικό, σοσιαλιστικό κράτος, της συμμετοχικής και αναδιανεμητικής δημοκρατίας. Αλλά η πραγματικότητα δείχνει ότι και τα δύο, τόσο το Κράτος-Μεσίτης όσο και το Κράτος Εισπράκτορας, δεν είναι παρα οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Το Κράτος-Μεσίτης αναδιανέμει τον παραγόμενο πλούτο κατά τρόπο επωφελή για τους πελάτες του, εξυπηρετεί την κερδοσκοπική τους δραστηριότητα δια της λαμπερής απουσίας του από την αγορά, διευκολύνει δε και ικανοποιεί τις δανειακές τους ανάγκες δια της κατ’επιλογήν μετακίνησής του από την περιοχή του σιωπηλού παρασκηνίου της καπιταλιστικής συγκατάβασης στο προσκήνιο της ενεργού καπιταλιστικής σύμπραξης, (ενώπιον της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας), με πλάτη τα ανύπαρκτα χρήματα του ελληνικού δημοσίου. Το Κράτος-Φοροεισπράκτορας με τη σειρά του, σηκώνει τη σκυτάλη από το σημείο που την αφήνει το Κράτος-Μεσίτης και καθιστά πασίδηλη την πολιτική του βούληση να περισώσει ό,τι μπορεί από το διογκούμενο έλλειμα, βρίσκοντας ευφάνταστους τρόπους να συλλέξει χρήματα προκειμένου να καταστήσει σαφές τόσο στην ευρωπαϊκή γραφειοκρατία (δίκτυα λομπισμού) όσο και στις διεθνείς αγορές πάσης φύσεως, ότι είναι ικανό στην δημοσιονομική διαχείριση με τρόπο που εξασφαλίζεται τελικά η αποφυγή μίας πτώχευσης, προσωρινής έστω, ή τουλάχιστον εντίμου, κατά το πρότυπο του τρικουπικού «δυστυχώς». Η υποχρέωσή του να υπηρετήσει μέχρι τέλους αυτή την εικόνα -ή αυτόν τον ρόλο αν προτιμάτε, υπηρετεί έναν και μόνο υψηλό σκοπό: την μάχη εναντίον ενός απευκταίου ενδεχόμενου για τον ελληνικό καπιταλισμό (που κατοικοεδρεύει εντός ελληνικής επικράτειας και φορολογείται έστω και με διαρροές μέσω οφσόρ εταιρειών, και όχι για εκείνον που από δεκαετίες βρίσκεται στο εξωτερικό όπως το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο στην Μ.Βρετανία και το χρηματιστηριακό κεφάλαιο των «μεγάλων ελληνικών οικογενειών» στις ΗΠΑ) δηλαδή την προοδευτική υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας η οποία θα συμπαρασύρει μαζί της και την πιστοληπτική ικανότητα των επιχειρήσεων.


Με βάση τον ως άνω συλλογισμό, δεν θα πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το θεσμικό όργανο των Ελλήνων βιομηχάνων, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών, χαιρέτισε δια στόματος προέδρου του την ανακοίνωση για το μέτρο της επιβολής έκτακτης εισφοράς σε επιχειρήσεις με κέρδη άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ ως κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση για την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας. Είναι μία πρωτοφανής συγκατάβαση του Κεφαλαίου απέναντι στον λαό, πολιτική ενσάρκωση του οποίου άλλωστε είναι η ελληνική Πολιτεία που δια χειρός του υπουργού Παπακωνσταντίνου υπογράφει το μέτρο. Είναι όντως;

O Παπακωνσταντίνου δεν είναι αιρετός εκπρόσωπος του ελληνικού λαού, όχι τουλάχιστον στην Ελληνική Εθνοσυνέλευση. Είναι διορισμένος υπουργός Οικονομικών και πρώην εκλεγμένος αντιπρόσωπος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά την αντιπολιτευτική του περίοδο, είχε κάνει σημαία την καταγγελία του υπέρμετρου δανεισμού της προηγούμενης κυβέρνησης που οδήγησε σε δυσθεώρητα ύψη το δημόσιο χρέος. Πρώτη του κίνηση την επαύριο των εθνικών εκλογών, η λύση εικοσιπέντε χιλιάδων συμβάσεων μαθητείας στο δημόσιο, ένας δανεισμός με δημοπρασία ελληνικών ομολόγων με στόχο την άντληση του τεράστιου ποσού για την καταβολή του επιδόματος αλληλεγγύης, και τρίτον, η επιβολή της έκτακτης εισφοράς στις επιχειρήσεις. Μία χούφτα από αυτές, θα πληρώσουν δέκα τοις εκατό επί της κερδοφορίας τους, και πράγματι, δεν είναι περισσότερες από καμιά δεκαριά γιατί μόνο τόσες βγάζουν περισσότερα από 50 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Οι υπόλοιπες θα φορολογηθούν κλιμακωτά με αρχή το ένα εκατομμύριο ως κατώτερο όριο για τα κέρδη και πάντοτε με λιγότερο από δέκα τοις εκατό επ’ αυτών. Και ο φόρος αυτός, ίσως μείνει γνωστός στην ιστορία, ως, φόρος πτωχεύσεως. Θα επανέλθω σ’ αυτό όμως αργότερα.

Η πρωτοφανής αυτή συγκατάβαση των εκπροσώπων των επιχειρήσεων στην οικονομική τους αφαίμαξη από το Κράτος, γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί ως πράξη ιστορικής ευθύνης της αστικής τάξης απέναντι στο παράγωγο δημιούργημα της που είναι ταυτόχρονα και  θεματοφύλακας των αξιών της, ενώ επιβεβαιώνεται ο ιστορικός της ρόλος στην επίτευξη της απελευθέρωσης του Υποκειμένου από τα δεσμά της προ-νεωτερικότητας, απελευθερώνοντας το πλέον από τους νέους φόβους της μετα-νεωτερικής εποχής, το φόβο της ανεργίας, της μη-κατανάλωσης και της χρεοκοπίας, που για το τιμοκρατικό πολίτευμα του νεοφιλελευθερισμού και το αλλοτριωμένο αξιακό του υπόβαθρο, ταυτίζονται με το μη-είναι της ύπαρξης.  Ταυτόχρονα θέτει υπόρρητα μέσα στο υποσεινήδητο της ιντελιγκέντσιας το ζήτημα της αποτυχίας του προλεταριάτου στην θεραπεία της κοινωνίας από το μικρόβιο των κυκλικών κρίσεων του καπιταλισμού. Η ελληνική αστική τάξη δίνει πρώτη το παράδειγμα για να ακολουθήσουμε όλοι μας σε αγαστή συνεργασία με το κράτος-μητέρα μία μακρά πορεία πλήρους υπαγωγής της αυτονομίας μας στην υπερβατικότητα του Χρέους. Οι νέες προκλήσεις απαιτούν και νέες θυσίες. Το ελληνικό κεφάλαιο -ή εν πάσει περιπτώσει ό,τι έχει απομείνει στην Ελλάδα απ’αυτό, θέλει να δείχνει μπροστάρης στη νέα αυτή σταυροφορία. Αν είναι όντως έτσι, γιατί δεν επεξεργάστηκε ένα Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης, συνημμένο πάνω στην επιταγή της έκτακτης εισφοράς;
Η κατάσταση εδώ περιπλέκεται ακόμη περισσότερο.
Μη φύγετε.

7 σχόλια:

  1. Ευρηματικός ο παραλληλισμός!
    Περιμένω το δεύτερο, αν και θα προτιμούσα να το δω τυπωμένο...:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. TO δεύτερο ολοκληρώνεται με μία χρήση του μοντέλου "κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού" κ μια-δυο έννοιες ακόμη που επεξεργάζομαι -την "νοοτροποκάστα" και τον "αναδιοργανωτικό πυρετό". Είδωμεν!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Προς το Blog σας

    Ένα νέο blog γεννήθηκε με σκοπό να δώσει βήμα σε όλους τους Έλληνες ..Ένα Blog όπου μπορεί ο καθένας μας να γράφει ότι τον απασχολεί επώνυμα η ανώνυμα…ένα blog που δίνει την ευκαιρία σε όλους τους Έλληνες να πούνε όλα αυτά που μέχρι τώρα διστάζανε να πούνε .. Αν θέλεις και εσύ να κάνεις κάτι για όλη αυτή την απάτη που βλέπεις γύρο σου ..έλα μαζί μας …..Το Blog σου δίνει την δυνατότητα να ακουστή η γνώμη σου σε ένα ευρύ κοινό χωρίς πολιτικούς ,κομματικούς ,εθνικούς, θρησκευτικούς, η άλλους περιορισμούς .
    Κάνε τώρα την αρχή έλα μαζί μας…………
    Οι απόψεις που θα γράφεις εδώ δεν λογοκρίνονται σε καμιά περίπτωση και δημοσιεύονται ακέραιες

    Ζητάμε και την δική σας στήριξη καθώς το Blog προωθεί τις απόψεις των Blogger και των πολιτών, και όχι δικές μας…..

    www.ksipnistere.blogspot.com

    www.ksipnistere.gr

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. μέρος 2ο? πότε?
    έχουν γίνει ακριβοθώρητα τα ποστ σου:)
    γιατί έτσι?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ρε συ τίμο τούτο δω το χεις δει;

    http://www.topontiki.gr/Articles/view/3971

    Γιατί σα να μου φάινεται πως πρέπει να πάρει ο κώλος μας φωτιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. μάγκες πιάστε τα γιοφύρια
    μέρκελ κλάσε μας τ'αρχίδια

    (Μην κρατάτε μεγάλα ποσά στις τράπεζες. Μόνο κεφάλαιο κίνησης. Η χρυσή λίρα έχει τσιμπήσει αθόρυβα πολύ πάνω απ'τα 200. Σας λέω αλλάξτε όλα τα λεφτά σας όσο προλάβαίνετε τη λίρα σε λογικό εύρος. Αν πάμε σε δραχμή λέγεται ότι έχει κλειδώσει γύρω στις 425/ευρώ. Φίλοι μου, το 1989 κανείς δεν πήρε πρέφα ότι κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση. Αν όντως πάρει την απόφαση ο Παπανδρέου (και όχι γιωργάκης) να μας πάει στο ΙΜF, ένα ολόκληρο πολιτικο-οικονομικό legacy (ΕΕ,ΟΝΕ) φτάνει στο τέλος του. Είναι πολλοί στο ίδιο κατώφλι μ'εμάς. Απλά είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής να επιλεγεί το timing και γι'άλλα σκασίματα μαζί με το δικό μας. Ναι, το διάβασα το αρθρο κι είναι κάλλιστο αν και δεν λέει τις πηγές. Υποθέτω όμως ότι ένα δις πάνω ένα δις κάτω δεν αλλάζουν την εικόνα. Θυμήσου ότι η ιστορία έχει αποδείξει ότι μεγάλες διαγραφές χρεών γίνονται μόνο μετά από διεθνείς συρράξεις. Εν καιρώ ειρήνης δν μπορεί κανείς να πάρει μια τέτοια πρωτοβουλία χωρίς να ανάγει τον εαυτό του σε αδύναμο κρίκο.
    Πρωτοκλάστης-πρωτομυριστής που λένε, και ξεπαρεού αμέσως. Αυτός είναι και ο λόγος που έχω παγώσει πραγματικά και δεν ποστάρω καμία συνέχεια, διότι όλα παίζονται στον πόντο κι αν βγει η λέξη state of warfare στα μίντια, τότε θα δείτε ότι όλα θα έχουν ήδη ξεκινήσει. Γρηγορείτε.

    (Επίσης υπολογίστε την κεφαλαιοποίηση των μεγάλων επενδυτικών τραπεζών, των διεθνών επενδυτών, των ευαγών ταμείων και ιδρυμάτων, και των μεγαλοεπενδυτών όπως Σόρος και Μπάφετ και πείτε μου πόσα λεφτά υπάρχουν επιτέλους στον πλανήτη ώστε να υπερκαλύπτουν τις δανειακές ανάγκες των κρατών τη στιγμή που όλοι είναι ήδη ή πάνε με μαθηματική ακρίβεια για το 100% του αέπ τους σε χρέος, που είναι τίτλοι αγορασμένοι. Η κότα κάνει το αβγό ή το αβγό την κότα. Σίγουρα πάντως τα αβγά δεν κάνουν αβγά. Ο νοών νοείτω ελπίζω, και καλή τύχη. Πάντως ενημερωτικά και μόνο -και για να μη με πουν γραφικό κάποιοι, όλες οι χώρες κάνουν προμήθειες υλικού. Ενσκύψτε όσοι ξέρετε κι έχετε μαρξιστική παιδεία και δείτε τί έρχεται. Μπορεί να είναι το πιο απρόβλεπτο, ένα ατύχημα, μια προβοκάτσια, ή ακόμη κι ο εκτοπισμός μερικών χιλιάδων αρμένηδων από τους γείτονες. Αλλά το πράγμα δεν καθαρίζει έτσι εύκολα.

    Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια
    Μπάτσοι κλάστε μας τ'αρχίδια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Τι γίνεται ρε Τίμο; Σχίζος εδώ

    Πως τα περνάτε στην πατρίδα;

    http://www.trakyaninsesi.com/

    πρέπει να ναι στα τούρκικα τα αρθρα αν δεν κάνω λάθος

    Ετσι για να pratiquer la langue, που λένε εδώ στη φραγκιά.

    Bonne courage mon ami
    και ραντεβού στα γουναράδικα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή